Focus op taal, rekenen en burgerschap

Jaarlijks toont de Inspectie van het Onderwijs de ontwikkelingen en trends in het onderwijs in het rapport ‘De Staat van het Onderwijs’.

 

Afgelopen jaar stond grotendeels in het teken van corona en de bijbehorende schoolsluitingen en afstandsonderwijs, zo opent ‘De Staat van het Onderwijs 2022’. De Inspectie zag daarbij een enorme inzet van leraren, schoolleiders en bestuurders. Maar door de voortgaande pandemie bleek het nog niet mogelijk om het onderwijs zo te renoveren dat de terugloop van de basisvaardigheden kan worden gestopt, zoals de Inspectie vorig jaar bepleitte. 

De resultaten van leerlingen en studenten op het gebied van taal, rekenen en burgerschap kwamen juist nog verder onder druk te staan. De oproep tot een trendbreuk is daardoor nog urgenter geworden.

 

Basis zo snel mogelijk op orde

De beste bijdrage die het onderwijs kan leveren aan het taaie vraagstuk van kansenongelijkheid, is er voor te zorgen dat alle leerlingen voldoende toegerust de maatschappij instappen. Daarvoor zijn reken-, taal- en burgerschapscompetenties essentieel. Onvoldoende toerusting op deze punten veroorzaakt niet alleen persoonlijk leed in iemands leven, de optelsom ervan is een groeiende groep jonge burgers die niet mee kan doen, zich buitengesloten voelt of het eigen leven moeilijk op orde krijgt.

 

Ernstige zorgen over continuïteit en kwaliteit

De gevolgen van het lerarentekort worden steeds duidelijker merkbaar in de scholen. Meer dan de helft van de scholen wordt er geregeld mee geconfronteerd. Met veel inventiviteit en grote inzet lukt het de meeste scholen om het onderwijs draaiende te houden, maar dat geldt niet voor alle scholen. De coronapandemie en het lerarentekort brengen risico’s met zich mee voor de onderwijskwaliteit en verhogen de werkdruk bij scholen en besturen. Dit roept de vraag op hoe nu en in de toekomst de continuïteit en kwaliteit van onderwijs gewaarborgd kunnen worden.

 

Ruimte nodig voor oplossingen

Het lerarentekort noodzaakt tot anders denken. Bij een deel van de scholen is het tekort aan leraren een structureel probleem geworden. Besturen en scholen raken de grenzen van de wet of gaan eroverheen bij het zoeken naar oplossingen. Zij slagen er bijvoorbeeld niet altijd meer in om voor elke klas een bevoegde leraar te regelen. Denken in goed geborgde kennis en competenties in plaats van bevoegdheden en het anders organiseren van het onderwijs met meer functiedifferentiatie en specialisten zijn aanpakken die we tegenkomen om het lerarentekort het hoofd te bieden. Denk ook aan het inzetten van bekwame, maar (nog) onbevoegde vakkrachten onder verantwoordelijkheid van een bevoegde leraar, focus van de leraar op de basisvaardigheden (taal, rekenen, burgerschap), werven van zij-instromers en zorg dragen voor goede ondersteuning en begeleiding van nieuwkomers. Structurele oplossingen vragen echter om aanpassingen in wet- en regelgeving voor onderwijs, opvang en (jeugd)zorg.

 

Waardering voor inspanningen scholen

Onze leraren, ondersteunend personeel en schoolleiders spannen zich enorm in om kwalitatief goed en toekomstbestendig onderwijs aan te bieden. Ik heb hier veel waardering voor. Tegelijkertijd zie ik dat het lerarentekort, versterkt door de pandemie, langdurig een zware wissel op eenieder trekt. Gelukkig waardeert de Inspectie de inspanningen binnen SCPO Lelystad. Met instemming hebben we dan ook kennis genomen van de conclusie van de inspectie (14 maart 2022) dat het bestuur van SCPO Lelystad in staat is de kwaliteit van het onderwijs voldoende te waarborgen. De kwaliteit van de besturing, kwaliteitszorg en visie en ambitie worden als (ruim) voldoende beoordeeld. Het geeft ons het vertrouwen dat we op de goede weg zijn om de doelen, die we in ons Koersplan ‘Ruimte voor goed onderwijs’ gesteld hebben, verder uit te werken en door te voeren in onze scholen.

 

Drs. Willem de Jager, 

College van Bestuur SCPO Lelystad